بازاریابی جایگزینی
بازاریابی جایگزینی نوعی بازاریابی چریکی است که بازاریابان به روشی خلاقانه، محصول خود را جایگزین یک اِلِمان دیگر میکند. بازاریابی جایگزین باید نشاندهنده هویت محصول یا خدمات کسبوکارها باشد. مشاغل در این بازاریابی به روشی خلاقانه، محصول را جانشین یک پارامتر در مکانهای عمومی میکنند تا ماهیت محصول خود را نمایان کنند.
۵ روش Alternative Marketing
بازاریابان ساعات بیپایانی را صرف جستجوی راههایی برای دستیابی به مخاطبان هدف خود میکنند. در نتیجه، چالش موجود در دسترسی به مخاطبان هدف این است که روشهای سنتی نیازمند به زمان و فشار بیشتری خواهد بود. بازاریابان برای راهاندازی یک کسبوکار و یا ایجاد سروصدا هنگام رونمایی از یک محصول جدید باید به روشهای منحصربهفرد و گاهی غیرمتعارف مانند استفاده از روشهای بازاریابی جایگزینی علاقهمند شوند. در ادامه به بررسی ۵ شیوه این مدل بازاریابی میپردازیم:
-
بازاریابی همهمهای
بازاریابی پرسروصدا که بهعنوان بازاریابی دهان به دهان نیز شناخته میشود، بر مشتریانی تمرکز میکند که اطلاعات را به آنها منتقل میکنند. برای کسب بهترین نتیجه از بازاریابی همهمهای چندین شرط وجود دارد. در ابتدا محصول باید منحصربهفرد، جدید و یا بهتر از رقبا باشد. دومین مورد نیز شهرت و برجستگی برند است. سپس تبلیغات بازاریابان باید بهیادماندنی، جذاب، متفاوت و منحصربهفرد باشند. در نهایت، مشاغل باید مصرفکننده را با نام تجاری خود درگیر کنند. علاوهبراین، استفاده از شیوههای مناسب برندسازی میتواند تصویری بهیادماندنی و منسجم در کلیه رسانههای اجتماعی برای معرفی هرچه بهتر محصول ایجاد کند؛ بنابراین، هنگام ترکیب این ادراک با یک پیام برند شخصیسازیشده و ثابت میتوان برای برند خود همهمه ایجاد نمود.
-
بازاریابی چریکی
بازاریابی پارتیزانی از تکنیکها و تنظیمات جانشین برای یافتن راههای خلاقانه جهت انجام کارها استفاده میکند. این استراتژی زمانی بهخوبی جواب میدهد که منابع محدود باشند و یا بازاریابان میخواهند کسبوکار خود را بدون افزایش بودجه گسترش دهند؛ بنابراین، مشاغل میتوانند با استفاده از رسانه، تبلیغات، روابط عمومی و غافلگیرکردن مخاطب، به مشتریان خود دسترسی پیدا کنند. مهمترین در این بخش این است که ایجاد رابطه با مشتریان باید از اهداف بازاریابی چریکی باشد. علاوهبراین، بازاریابان با واداشتن مشتریان به واکنش نشاندادن برای برخی پیامها، احتمال تبدیل آنها به مشتریان وفادار برند افزایش مییابد.
-
بازاریابی سبک زندگی
بازاریابی سبک زندگی شامل برقراری ارتباط با مشتریان در یک محیط آرام و مشخصکردن سرگرمیهای آنها از طریق پیامهای بازاریابان است؛ بهعنوانمثال، در این مورد که ممکن است بسیاری از بازاریابان بدون اطلاع از تعامل با مشتریان خود را در مکانهایی مانند بازارها، جشنوارهها و مکانهای دیگری که تعداد زیادی مشتری در آن وجود دارد، آغاز کنند. علاوهبراین، اغلب مشتریان بالقوه در این مکانها سرگرمیها یا علایق مشابهی دارند.
سرمایهگذاری بر روی این علایق و ارائه چیزی ارزشمند به مشتریان بالقوه اهمیت بسیاری دارد؛ بهعنوانمثال، Red Bull در بازاریابی محصولات خود هنگام رویدادهایی مانند ورزشهای سنگین که در آن افراد بسیاری تمایل به نوشیدن محصولات خود دارند، شیوههای خلاقانهای انجام میدهد.
-
بازاریابی تجربی
بازاریابی تجربی ترکیبی از بازاریابی مستقیم، بازاریابی میدانی و تبلیغات فروش است. هدف این تکنیک بهجای ارائه نمونههای رایگان، تعامل با مشتریان در مکانها یا رویدادهای مختلف است؛ بهعنوانمثال، ارائه نمونهای از محصول خود به مهمانان یک جشنواره نمونه کاملی از این موضوع است. علاوهبراین، میتوان به مشتری تخفیف یا افزونهای برای تعامل و آزمایش محصول ارائه داد. چند مرحله برای اطمینان از مؤثر بودن این کار وجود دارد. ابتدا باید یک بخش بازار مشخص را برای هدفگذاری انتخاب نمود. سپس زمان و مکان مناسب را برای جذب مشتری مشخص کرد.
-
قراردادن محصول
قراردادن محصول شامل درج نام تجاری یا محصول در انواع رسانهها است؛ بهعنوانمثال، این امر میتواند شامل هرگونه تبلیغی مبتنی بر عوامل بصری باشد. این امر یک باور عمومی در دنیای بازاریابی است که محصولات یا برندهای قرارگرفته در تبلیغات منجر به افزایش آگاهی و ایجاد نگرش مثبت نسبت به برند میشوند. نکته مهم در این بخش این است که نیازی به انجام این کار در مقیاس بزرگ نیست و میتوان آن را در محلی کوچک شروع کرد و افزایش میزان آگاهی از محصول را مشاهده نمود.
بازاریابان میتوانند تبلیغات بسیار هدفمند نسبتاً مقرونبهصرفهای را ایجاد کرده و از آن استفاده نمایند. بااینحال، بازاریابان نباید خود را محدود به استراتژیهای خاص کنند؛ برای مثال، هنگام تکیه به یک جریان بازاریابی و تغییر موردی مانند دستورالعملهای تبلیغاتی فیسبوک ممکن است بازاریابان در موقعیت دشواری قرار بگیرند. با گرانتر شدن تبلیغات اهمیت یافتن طیف وسیعی از راههای خلاقانه و هوشمندانه برای بازاریابی خدمات پررنگتر از قبل خواهد شد.
بازاریابان هنگام تأمل در رابطه با استراتژیهای این نوع بازاریابی باید بر روی کشف مکانهای جدید جهت تعامل با مصرفکنندگان تمرکز کنند. استراتژیهای بازاریابی برای مشاغلی که به مدل کسبوکار ترکیبی روی آوردهاند، باید با تغییرات سازگار شود. استفاده از استراتژیهای این بازاریابی با رفتار متغیر مصرفکننده ترکیب میشود. این امر یعنی بازاریابان اجباری برای رشد به یک روش بازاریابی ندارند.
استراتژیهای بازاریابی جایگزینی راهی برای ایجاد علاقه با رویکردی منحصربهفرد و غیرمتعارف است. این امر معمولاً یک استراتژی بازاریابی نسبتاً مقرونبهصرفه است و به هر مسئلهای خارج از تعاریف بازاریابی سنتی مانند پخش، چاپ و الکترونیک اشاره دارد. این نوع از روشهای بازاریابی برای ایجاد محصولی منحصربهفرد نیاز به تخیل و تفکر خارج از چارچوب دارند.
پنج مفهوم بازاریابی جایگزین از دیدگاه فیلیپ کاتلر
حتی خود مفهوم بازاریابی دیجیتال نیز برگرفته از مفهوم بازاریابی جایگزینی است! فیلیپ کاتلر از اساتید مطرح دانش بازاریابی جهان و پدر بازاریابی مدرن پنج مفهوم زیر را برای این مدل بازاریابی ارائه کرده است:
-
مفهوم تولید:
مفهوم تولید بر این باور است که مصرفکنندگان محصولات در دسترس و کمهزینه را نسبت به محصولات دیگر ترجیح میدهند. مدیران سازمانهای تولید محور بر دستیابی به راندمان تولید بالاتر و پوشش توزیع گسترده تمرکز میکنند. این امر جزو رویکردهای سنتی برای مدیریت بازاریابی است و درگذشته زمانیکه حجم رقابت تا این حد گسترش نداشت، قابلاجرا بود. در این مرحله بازاریابان با مفهوم تولید محور باید هزینه را با راندمان تولید بالاتر کاهش دهند. علاوهبراین، از دسترسی آسان محصولات با پوشش توزیع گسترده اطمینان حاصل کنند.
-
مفهوم محصول:
مفهوم محصول بر این باور است که مصرفکنندگان محصولاتی را ترجیح میدهند که بیشترین کیفیت، عملکرد و ویژگیهای نوآورانه را ارائه میدهند. مدیران در سازمانهای محصولمحور انرژی خود را بر تولید محصولات برتر و بهبود آنها در طول زمان متمرکز میکنند. مفهوم محصول نسبت به مفهوم تولید بهبود یافته است. بر اساس این مفهوم، فرض بر این است که مصرفکنندگان محصولات دارای کیفیت بالاتر، ویژگیهای جذاب و عملکرد بهتر را ترجیح میدهند. این مفهوم در شرایط انحصاری نیز اثربخش است. وظیفه مدیران تمرکز بر دستیابی به کیفیت، ویژگیها و عملکرد محصولات و بهبود مستمر آنهاست. در این بخش مفهوم قیمت پایین و دسترسی گسترده بهطور مستتر درنظر گرفته میشود. ازاینرو، این مرحله نسبت به مرحله قبل تکاملیافته است.
-
مفهوم فروش:
فیلیپ کاتلر این مفهوم را بهصورت مقابل تعریف میکند: «مفهوم فروش بر این باور است که معمولاً مصرفکنندگان، درصورت رهاشدن به حال خود بهاندازه کافی از محصولات سازمان خریداری نمیکنند؛ بنابراین، سازمان باید تلاشهای تهاجمی برای فروش و تبلیغات انجام دهد.» این امر شامل یک پیشرفت نسبت به مفهوم قبلی است و در آن استراتژیهای فروش و تبلیغات افزوده شده است. این مفهوم در بازار رقابتی عمل میکند و فرض آن بر این است که محصولات بدون اطلاع و قانعشدن مشتری حتی درصورت قیمت مناسب، دسترسی گسترده، کیفیت بالا، ویژگیها و عملکرد بهتر محصول به فروش نخواهد رسید.
مصرفکنندگان میخواهند از آنها درخواست شود، با آنها تماس گرفته شود و از مزایای محصول توسط بازاریابان مطلع شوند. آنها علاقهمند به این هستند که احساس اهمیت کنند. این مفهوم بر تلاشهای مؤثر تبلیغات و فروش مدیران تأکید دارد. بازاریابان با استفاده از یک یا چند ابزار تبلیغاتی مانند تبلیغات، پیشبرد فروش، فروش شخصی و تبلیغات میتوانند توسط اطلاعرسانی، درخواست یا تماس با مصرفکنندگان، آنها را وادار به خرید محصول کنند.
-
مفهوم بازاریابی:
فیلیپ کاتلر این مفهوم را بهصورت مقابل تعریف میکند: «طبق مفهوم بازاریابی کلید دستیابی به اهداف سازمانی به معنای تعیین نیازها و خواستههای بازارهای هدف و افزایش رضایت مطلوب و مؤثر از رقبا است.»
این مفهوم برخلاف سه مورد قبلی مفهومی مدرن بوده و نسبت به مفهوم سوم گسترشیافته است. مفهوم بازاریابی تحت رقابت شدید عمل میکند و مفهوم مصرفکننده محور است. در اینجا فرض بر این است که مصرفکنندگان در صورت رضایت از محصول برای خرید آن اقدام میکنند. در این مرحله سایر عناصر مراحل قبل نیز بهطور خودکار گنجانده میشوند. این بخش شامل قیمت پایین، کیفیت بالا، ویژگیهای جذاب، عملکرد بهتر، تلاشهای تبلیغاتی، فروش دقیق و جذب مشتری شکستخورده در صورت عدم رضایت مشتریان است. رضایت مصرفکنندگان تنها در صورتی امکانپذیر است که محصولات با نیازها و خواستههای آنها مطابقت داشته باشد.
مثالهای مشهور
برندهایی مانند آدیداس با قرار دادن توپ در کنار ایستگاههای اتوبوس یا، کیتکت با ساختن نیمکت چوبی و طرح روی اتوبوس، مارس، کوکاکولا با ساختن محلهایی به شکل نوشابه قرمز رنگ خود یا نشان دادن افراد مشهور مانند گروه کیپاپ ۲pm برای دستگاههای فروش خورکار، شرکت فورد، دوراسل، ویندکس، چای لیپتون، سامسونگ در ورزشگاه، ادوبی، بری، شرکت تشکسازی Purple، لندرور، فیلمهای دیزنی مانند علاءدین، شرکت خودرو سازی فولکس واگن، شرکت هواپیمایی klm فیلم سینمایی بهوقت شام در سینمای کوروش، ماکارونی مانا و نوشیدنیها در دسته ایستگاههای بیارتی همانند مدل دستگیره ساعت در اتوبوسهای خارجی، شیپور، آپارات، فیلیمو، بانک ملت، لوگوی سازمان آب ایران و موارد دیگر از خلاقیتهای باورنکردنی برای برندسازی خود استفاده کردهاند.
استراتژیهای استفاده از بازاریابی جایگزین
-
ایجاد یک انجمن مجازی
صرف زمان برای ایجاد و پرورش جامعه جزو تکنیکهای بازاریابی فوقالعاده است. بازاریابان باید اعضا را تشویق کنند تا با آنان همسو باشند و به آنها وفادار بمانند. عوامل گوناگونی در این امر دخیل است؛ برای مثال، یک فروشگاه شلوغ و دارای مشتریان راغب میتواند به تقویت بازاریابی دهانبهدهان کمک کند. هنگامیکه اعضا تجربه رضایتبخشی را کسب میکنند، احتمال انتشار آن به دوستان و خانواده خود نیز افزایش مییابد.
-
استفاده از رسانههای اجتماعی
رسانههای اجتماعی ابزار قدرتمندی هستند که بازاریابان میتوانند از آن برای رشد کسبوکار خود و دستیابی به مشتریان بالقوه استفاده نمایند؛ برای مثال، با گسترش ویروس کرونا، بسیاری از مشاغل حضوری در رسانههای اجتماعی کسبوکار خود را ادامه دادند.
-
افزایش مشارکت با کسبوکارهای مرتبط
بازاریابان برای گسترش کسبوکار خود میتوانند با مشاغل مرتبط در ارتباط باشند. ارتباط و مشارکت در کسبوکارها موجب میشود مشتریان جذبشده توسط سایر شرکتها نیز جذب آنها شوند.
-
همکاری با میکرو اینفلوئنسرهای محلی
میکرو اینفلوئنسرها شامل افراد عادی با تعداد فالوورهای بالا در شبکههای اجتماعی هستند. این افراد در زمینه خاصی مانند سفر، سلامت یا تناسباندام متخصص هستند و نظر آنها در مورد کسبوکارها دارای ارزش است و تأثیر بسزایی در تفکر و درک پیروان آنها دارد. میکرو اینفلوئنسرها میتوانند برای یک کسبوکار بسیار مفید باشند، چراکه بازاریابان با استفاده از آن میتوانند به تعداد زیادی از افراد دسترسی داشته باشند. دنبالکنندگان اینفلوئنسر نیز تمایل دارند به عقیده او اعتماد کنند و برای توصیههای او ارزش قائل شوند. بازاریابان هنگام جستجوی اینفلوئنسرهای بالقوه میتوانند از ترکیب اینفلوئنسرهای محلی و ملی استفاده نمایند.
بازاریابی جایگزین با استفاده از شیوههای خلاقانه ذهن مخاطب را نسبت به برند درگیر میکند. بازاریابی جایگزینی به شما این فرصت را میدهد تا با استفاده از شیوههای نوآورانه، روند برندسازی نام تجاری خود را با سرعت بیشتری پیش ببرید.
برای مطالعه مقاله های دیگر در زمینههای مختلف فناوری اطلاعات و ارتباطات اینجا کلیک کنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.