سبک ها و مدل های تصمیم گیری چگونه است نوکارتو

( سبک ها و مدل های تصمیم گیری چگونه است؟ ) پنج مدل در تصمیم گیری تعریف شده است. مدل کلاسیک، مدل منطقی، مدل منطقی محدود، مدل اجرایی و مدل سیاسی. در مدل منطقی، یک تصمیم گیرنده سعی می‌کند خوشبینانه‌ترین و کاربردی‌ترین انتخاب را از میان گزینه‌های موجود داشته باشد. در مدل منطقی محدود، اولین گزینه‌ی رضایت‌بخشی که دارای محدودیت کمی باشد برگزیده شده، گزینه‌های بعدی بررسی نمی‌شود. با پیشرفت این حوزه‌ی مطالعاتی، مدل های دیگری نیز توسط پژوهش‌گران معرفی شدند. برخی از رایج‌ترین آن‌ها به طور خلاصه مورد اشاره قرار خواهد گرفت.

مدل کلاسیک

مدل کلاسیک تصمیم گیری بر اساس فرضیه‌های اقتصادی طراحی شده است. این مدل اولین بار در حوزه‌ی مدیریت مورد بررسی قرار گرفت زیرا اغلب مدیران در معرض تصمیم گیری های اقتصادی و تجاری قرار دارند. این مدل بیان می‌دارد چه طور یک تصمیم‌گیرنده باید دست به تصمیم بزند. اما به طور واضح تشریح نمی‌کند که فرد چگونه به بهترین نتیجه یا دستاورد ایده ئال دست می‌یابد. در حقیقت محدودیت مشکل این مدل در آگاهی دادن در موقعیت و اهداف است. در پکیج جامع دیجیتال مارکتینگ تخصصی نوکارتو می‌توانید پیرامون موضوع بازاریابی عناصر چند رسانه ای، اطلاعات جامعی را به‌دست بیاورید.

مدل منطقی

بارها خوانده‌ایم که تصمیم گیری باید منطقی باشد. اما منطلق چیست؟ چه زمانی افراد، منطقی فکر می‌کنند و تصمیم می‌گیرند؟ عملکرد و تصمیم منطقی فرایند صحیحی است که افراد را به هدف شان نزدیک می‌کند، این فرایند بر اساس اطلاعات و داده های موجود و در شرایط ویژه با در نظر گرفتن محدودیت‌هایش پیش می‌رود. بر اساس این مدل، افراد باید اطلاعات کافی و توانایی تجزیه تحلیل و ارزیابی گزینه‌های موجود بر اساس اهداف خود را داشته باشند.

مدل منطقی محدود

شرایط پیچیده‌ی تصمیم گیری ، محدودیت زمان و توانمندی شناختی، محدودیت‌هایی بر فرد تحمیل می‌کنند. این محدودیت‌ها همواره با منطقی بودن در تضاد قرار دارند، در این مرحله، شاید تصمیم گیری منطقی محدود با نواقصی رو به رو شود، در این مدل فرد باید با حداقل رضایت به تصمیم برسد، رضایت یعنی برگزیدن اولین راه حلی که دارای کم‌ترین معیارهای تصمیم گیری است. نگاه محدود سبب پوشیده ماندن دیگر راه حل‌ها خواهد بود. از طرفی محدودیت در اطلاعات و زمان، بر منطقی بودن در تصمیم تاثیر می‌گذارد. تحقیقات نشان می‌دهد افراد هنگام تصمیم گیری ، از یک فرایند عقلانی صرف پیروی نمی‌کنند اغلب افراد، به دلیل محدودیت‌های زمانی، اطلاعاتی و منابع، تعداد اندکی از راه حل‌ها را در نظر گرفته و از میان آن‌ها دست به انتخاب راه حل قابل قبول‌تر می‌زنند. این گونه تصمیم گیری بیشتر مبتنی بر تجربه و شهود است.

مدل اجرایی

این مدل تصمیم گیری ، وضعیت فردی که در موقعیت سخت تصمیم قرار دارد را توصیف می‌کند، مانند تصمیم گیری در شرایط مبهم و عدم قطعیت، گاهی شرایط برنامه ریزی نشده‌ای پیش می‌آید که فرد نیاز دارد با سرعت عمل دست به انتخاب بزند. در چنین شرایطی، تصمیم‌ها ساختار نایافته، جدید، نا آشنا برای فرد و مبهم در نتیجه هستند، حتی اهداف تصمیم نیز مبهم و متعارض است و در میان جمع تصمیم گیرنده کم‌ترین توافق وجود ندارد. همچنین کسی نسبت به مشکلات و موقعیت‌های پیش رو آگاهی کافی ندارد.

مدل سیاسی

مدل سیاسی به تصمیم گیری هایی در شرایط عدم قطعیت اشاره دارد. اطلاعات محدود در مورد این که چه هدفی و چگونه باید در پیش گرفته شود، موجب عدم توافق میان مدیران می‌شود. محیط واقعی این مدل شامل مدیران و احزاب است. مجموعه تصمیم های پیچیده توسط افراد متعدد، اطلاعات ناقص و مبهم، فقدان توافق در مورد مشکل و راه حل، گوناگونی ارزش ها و اهداف از ویژگی‌های این مدل است. مدیران تصمیم گیرنده در مدل سیاسی، بدون دسترسی به منابع و زمان کافی، اغلب برای شناسایی همه‌ی ابعاد مشکل و کشف فرایند، در فشار روانی قرار دارند. در این شرایط تشکیل جلسات بحث و مناظره، به تکمیل اطلاعات برای تصمیم بهتر می‌انجامد و چالش‌ها و جدل‌ها میان مدیران است که به تصمیم منتهی می‌شود.

سبک انعطافی یا مستقیم

تصمیم گیرنده‌های منعطف دوست دارند بدون اتلاف زمان و بدون بررسی دیگر حق انتخاب‌ها یا دیگر فرصت‌ها سریع‌ترین تصمیم را بگیرند. آن‌ها به گزینه‌های متعدد نیاز ندارند و فرصتی را صرف شناخت آن‌ها نمی‌کنند.

سبک انعکاسی یا تحلیلی

این دسته تصمیم گیرندگان، برای جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل گزینه‌های موجود به زمان زیادی دارند. آن‌ها دوست دارند در آسودگی خاطر تصمیم بگیرند. افرادی با این سبک ، تصمیم گیرنده‌های خوبی نیستند و نمی‌توانند در شرایط بحران، واکنش سریع و به موقع نشان دهند.

سبک مشارکتی

تصمیم گیری افرادی با این سبک شامل تکرار چند مرحله‌ی پیاپی است مشورت با دیگران، مشورت بیشتر، راحت‌سازی تصمیم گیری و عمل نهایی، این افراد در مشورت‌های وسواس‌گونه‌ی خود به دنبال منابع اطلاعاتی کافی و مناسب هستند.

سبک موقعیتی

در تصمیم گیری به سبک موقعیتی، فرد همه‌ی مراحل تصمیم گیری و گام‌های موثر برای رسیدن به تصمیم مناسب را در ذهن خود بررسی می‌کند. همه‌ی این فرایند درون فرد اتفاق می‌افتد و کسی از مراحل آن با خبر نمی‌شود. تنها نتیجه‌ی نهایی است که به عنوان تصمیم، عملی می‌شود. برای مثال، مدیران بزرگ اقتصادی، هنگام ضررهای بزرگ مالی یا بحران اقتصادی لازم است به طور محرمانه و شخصی دست به تصمیم گیری بزنند تا فوریت پیش آمده را به شیوه‌ای موثر برطرف کنند. مدیران سیاسی نیز در رایزنی‌های ملی یا بین‌المللی اغلب به این شیوه عمل می‌کنند. آنان با مرور تمام فرایندهای تصمیم، در ذهن خود، در نهایت بهترین گزینه را عملی می‌کنند. بدین ترتیب، کسی از مراحل کار، چگونگی انتخاب گزینه‌ها با خبر نمی‌شود. خدمات تخصصی اینستاگرام اعتبار و تداوم کسب و کارتان را تضمین می‌کند.

اغلب، این سبک تصمیم گیری در موقعیت‌های حرفه‌ای و محل کار افراد اتقاق می‌افتد، بخش‌های قابل تشخیص این نوع تصمیم گیری را این گونه می‌توان برشمرد:

* ایجاد یک موقعیت جدید برای رشد موقعیت حرفه‌ای در آینده
* کاهش موانع محیطی به شیوه‌ای معین
* جذب نتایج غیر قابل انتظار به شیوه‌های مطلوب
* خودداری از جوانب منفی نتایج غیر قابل انتظار

انواع روش‌های تصمیم گیری

تصمیم گیری عقلانی

این تصمیم گیری براساس تفکر، مطالعه، پژوهش، بررسی و ارزیابی صورت می‌گیرد. از آن‌جا که این روش بر اساس واقعیت است و از خطا و اشتباه مصونیت زیادی دارد، یکی از سالم‌ترین روش‌های تصمیم گیری به شمار می‌آید. گزینش بی‌طرفانه‌ی بهترین‌ها با به کارگیری خرد و نگاه به اطلاعات، اهداف و ارزش‌ها، مبتنی بر خوداگاهی و آگاهی به زمان و دقت به پیامدها و خطرات احتمالی انتخاب فرد در این روش حق‌گرایانه و بر اساس ملاک‌های ارزش واقعی است.

تصمیم گیری احساسی

مبنای این روش تصمیم گیری ، حالت‌های احساسی ویژه نظیر عشق، خشم، کینه و حسادت است. این که احساس درونی تصمیم گیرنده چه چیزی را درست می‌داند و نه آن چه تفکر وی قضاوت می‌کند، معیار این سبک تصمیم گیری خواهد بود.

تصمیم گیری اجتنابی

تصمیمی که در پس ترس و نگرانی و به تعویق افتادن‌های پیاپی با از دست رفتن فرصت‌های مناسب و در ناچاری گرفته می‌شود، از این دست است. این افراد لزوم تصمیم گیری را انکار می‌کنند و امید دارند همه چیز خود به خود حل و فصل شود، افرادی که در این گروه قرار می‌گیرند، از همه‌ی مهارت‌های خود برای اجتناب از تصمیم و به تاخیر انداختن آن و در اصطلاح، امروز را فردا کردن، استفاده می‌کنند تا دیرتر تصمیم بگیرند. هدف نهایی فرد در این نوع تصمیم گیری فقط و فقط حفظ آرامش ذهنی در کوتاه مدت است که اغلب بدون آینده نگری انجام می‌شود، این نوع تصمیم‌ها را در زندگی روزمره نیز می‌توانیم جستجو کنیم. اغلب هنگامی که آزمون دشوار و مهمی پیش روی داریم، با تاخیر در آغاز مطالعه برای آمادگی شرکت در این آزمون، به آرامش در کوتاه مدت پناه می‌بریم. چرا که اقدام به شروع، خود عامل آشفتگی ذهن را فراهم می‌سازد.

تصمیم گیری اخلاقی

تصمیمی است که فرد برای انجام آن تنها به دلایل اخلاقی تکیه می‌کند. ادامه دادن به یک زندگی مشترک پر از تنش به دلیل وجود فرزند، نمونه بارزی از این تصمیم گیری است. اغلب، انگیزه‌های مذهبی، فرهنگی و اجتماعی محور این نوع تصمیم گیری هستند.

تصمیم گیری مطیعانه

پذیرش تصمیم دیگران بدون اختیار مشارکت در تصمیمی که برای فرد گرفته می‌شود در این گروه می‌گنجد. برای نمونه می‌توان به برخی ازدواج‌های سنتی اشاره کرد. در این نوع تصمیم گیری، فرد بر اساس انتظارات دیگران تصمیم می‌گیرد. ویژگی اصلی این سبک ، انفعال است و فرد اجازه می‌دهد دیگران تصمیم خود را به وی تحمیل کنند. کلام رایج در این نوع تصمیم گیری «نمی‌دونم هر چی شما بگید!» است. با استفاده از خدمات دیجیتال مارکتینگ شرکت نوکارتو می‌توانید به کسب و کار خود رونق بخشید.

تصمیم گیری تکانشی

تصمیم عجولانه و پیش از ارزیابی شرایط و عاقبت در اثر ترس از دست دادن موقعیت در این گروه می‌گنجد. مانند زمانی که فردی را برای تصمیم گیری در ازدواج به عجله ترغیب می‌کنند و قدرت تفکر در مورد یک عمل درست را از او می‌گیرند. در این سبک فرد به سرعت و با مبنای تکانه‌های ناگهانی تصمیم می‌گیرد و ابدا به ارزیابی آرام و منطقی حقایق نمی‌پردازد، اغلب پس از گذشت زمان محدودی خود فرد نیز از این تصمیم ناگهانی خود متعجب می‌شود و حتی گاهی دچار سرزنش خود می‌گردد.

در پایان با در نظر گرفتن دیدگاه‌های روان‌شناسی مدرن به نکات کوچک اما کلیدی پرداخته می‌شود که ممکن است در مراحل گوناگون تصمیم گیری توجه به أن ثمربخش و موجب تصمیم گیری بهتر شود:

* تصمیم گیری باید بر اساس استدلال باشد.
* همیشه برای هر مسئله‌ای راه های عملی گوناگونی وجود دارد.
* تصمیم خوب در هر شرایط، برگزیدن بهترین راه حل عملی است.
* تصمیم گیری باید به موقع انجام شود و گرنه سودبخش نیست.
* تصمیم های مهم، اثر بلندمدت و اساسی بر زندگی فرد و دیگران می‌گذارند.
*‌ پیدا کردن راه حل‌های بیشتر، امکان تصمیم گیری بهتر را افزایش می‌دهد. بنابراین خوب است همیشه در تصمیم گیری ها از بارش افکار استفاده شود.
*‌ اولین راه حلی که به ذهن می‌آید بهترین راه حل نیست. اگر چه شرایط فیزیکی یا عوامل بیرونی گاهی موجب محدود شدن انتخاب ما می‌شوند اما در هر شرایط، توانایی گزینش وجود خواهد داشت. دانش عمومی، اطلاعات ویژه و ارزش گذاری و سلیقه‌ی افراد بر تصمیم گیری آن‌ها اثر می‌گذارد.
* تصمیم گیری هایی که مهم و غیرقابل بازگشت هستند، اطلاعات و دقت بیشتری می‌خواهند.
* نوشتن موارد گوناگون تصمیم گیری موجب روشنی و فراموش نشدن اطلاعات می‌شود.
* افرادی که نتایج تصمیم ها بر آن‌ها اثر دارد باید در تصمیم گیری شرکت داده شوند.
* بدترین خصلت، به فردا انداختن تصمیم است. شما می‌توانید با استفاده از پکیج جامع بازاریابی و تبلیغات تخصصی اینستاگرام باعث پیشرفت کسب و کار خود شوید.