هوش تجاری یک فرآیند مبتنی بر فناوری برای تجزیه‌‌وتحلیل داده‌ها و ارائه اطلاعات عملی است. هوشمندی کسب و کار به مدیران و کارکنان کمک می‌کند تا تصمیمات تجاری آگاهانه‌ای اتخاذ نمایند. سازمان‌‌ها در این فرایند داده‌ها را از سیستم‌های داخلی فناوری اطلاعات و منابع خارجی جمع‌آوری کرده، سپس آن‌ها را برای تجزیه‌‌وتحلیل آماده می‌کنند، پس از آن پرس‌وجوهایی را در برابر داده‌ها اجرا نموده و تجسم داده‌ها، داشبوردها و گزارش‌ها را ایجاد می‌کنند تا نتایج تجزیه‌‌وتحلیل را برای تصمیم‌گیری عملیاتی در دسترس کاربران قرار دهند.

هدف نهایی ابتکارات این مفهوم هدایت تصمیمات تجاری است که سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا درآمد خود را افزایش دهند، کارایی عملیاتی را بهبود بخشند و نسبت به رقبای تجاری خود عملکرد بهتری داشته باشند. برای دستیابی به این هدف، Business Intelligence ترکیبی از ابزارهای تجزیه‌‌وتحلیل، مدیریت و گزارش داده‌ها را دربر می‌گیرد.

هوش تجاری چه فرایندی را طی می‌‌کند؟

داده‌های این مفهوم معمولاً در یک انبار داده ساخته‌شده و برای کل سازمان یا در بازارهای داده کوچک‌‌تر ذخیره می‌شوند. این انبار زیرمجموعه‌هایی از اطلاعات تجاری را برای بخش‌ها و واحدهای تجاری جداگانه نگهداری می‌کنند که اغلب با یک انبار داده سازمانی مرتبط است. علاوه‌‌براین، داده مبتنی بر خوشه‌های هدوپ(مجموعه‌ای از ابزارهای نرم‌افزاری متن‌باز برای حل مسائل با داده‌های بسیار بزرگ به‌وسیله استفاده از تعداد زیادی رایانه) یا سایر سیستم‌های کلان داده به‌طور فزاینده‌ای به‌عنوان ریپازیتوری(مخزن) یا صفحات فرود برای BI و داده‌های تحلیلی بهویژه برای فایل‌های گزارش، داده‌های حسگر، متن و انواع دیگر داده‌های بدون ساختار یا نیمه‌ساختار استفاده می‌شوند.

داده‌های این مفهوم می‌توانند شامل اطلاعات تاریخی و داده‌های بی‌درنگ(RealTime) جمع‌آوری‌شده از سیستم‌های منبع در حین تولید باشد. داده‌‌های بی‌‌درنگ در ابزارهای این مفهوم از فرآیندهای تصمیم‌گیری استراتژیک و تکنیکی پشتیبانی کنند. داده‌های خام از سیستم‌ها منابع مختلف را با استفاده از یکپارچه‌سازی داده‌ها و ابزارهای مدیریت کیفیت داده یکپارچه، ادغام و پاک‌سازی می‌‌کند تا اطمینان حاصل شود که تیم‌ها و کاربران تجاری در حال تجزیه‌وتحلیل اطلاعات دقیق و ثابت هستند. با توجه به اطلاعات فوق، مراحل فرآیند این مفهوم شامل موارد زیر است:

آماده‌‌سازی داده‌ها شامل تجزیه‌‌وتحلیل سازمان‌دهی و مدل‌‌سازی آن‌‌ها
پرس‌‌وجوی تحلیلی از داده‌های آماده‌شده
توزیع شاخص کلیدی عملکرد (KPI) و سایر یافته‌ها برای کاربران تجاری
استفاده از اطلاعات برای کمک به تأثیرگذاری و هدایت تصمیمات تجاری

در ابتدا، ابزارهای این رویکرد عمدتاً توسط متخصصان BI و IT برای اجرای پرس‌‌وجوها و تولید داشبوردها و گزارش‌هایی برای کاربران استفاده می‌شد. بااین‌‌حال، به لطف توسعه این رویکرد و باوجود ابزارهای کشف داده، تحلیلگران، مدیران و کارکنان کسب‌‌وکار به‌‌طور فزاینده‌ای از پلتفرم‌های این رویکرد استفاده می‌کنند. برنامه‌های این مفهوم اغلب اشکال تجزیه‌‌وتحلیل پیشرفته مانند داده‌کاوی، تجزیه‌‌وتحلیل پیش‌‌بینی، متن‌کاوی، تجزیه‌‌وتحلیل آماری و داده‌های بزرگ را در خود جای می‌دهند.

یک مثال متداول از این شیوه مدل‌سازی پیش‌بینی‌کننده است که امکان تجزیه‌‌وتحلیل استراتژی‌‌های مختلف کسب‌وکار را فراهم می‌کند. در بیشتر موارد پروژه‌های تجزیه‌‌وتحلیل پیشرفته توسط تیم‌های جداگانه‌ای از دانشمندان داده، آماردانان، مدل‌سازان پیش‌بینی‌کننده و دیگر متخصصان تحلیلی ماهر انجام می‌شوند، درحالی‌‌که تیم‌های Business Intelligence بر پرس‌وجو و تحلیل ساده‌تر داده‌های تجاری نظارت می‌کنند.

در صورتی که به فکر راه‌اندازی کسب و کار جدید یا توسعه کسب و کار خود، افزایش فروش و مخاطب هستید، کلیک کنید و یا همین حالا با شماره‌ تلفن‌ ثابت 02191095052 و یاشماره همراه 09937948550 تماس حاصل فرمایید.

چرا هوشمندی کسب و کار مهم است؟

به‌‌طورکلی، نقش این مفهوم بهبود عملیات تجاری سازمان توسط استفاده از داده‌های مرتبط است. شرکت‌هایی که به‌‌‌‌طور مؤثر از ابزارها و تکنیک‌های این مفهوم استفاده می‌کنند، می‌توانند داده‌های جمع‌آوری‌شده را به بینش‌های ارزشمندی در مورد فرآیندها و استراتژی‌های تجاری خود تبدیل نمایند. سپس می‌توان از این بینش‌ها برای اتخاذ تصمیم‌های تجاری بهتر استفاده کرد که بهره‌وری و درآمد را افزایش می‌دهد و منجر به رشد سریع کسب‌وکار و سود بیشتر می‌شود.

خشت اول گر نهد معمار کج، تا ثریا می‌‌رود دیوار کج!

سازمان‌ها بدون این مفهوم نمی‌توانند به‌‌راحتی از مزایای تصمیم‌‌گیری مبتنی بر داده بهره ببرند. مدیران و کارگران باید تصمیمات مهم تجاری را بر اساس عوامل دیگری مانند دانش انباشته‌شده، تجربیات قبلی، شهود و احساسات درونی قرار دهند. ممکن است این روش‌‌ها نتایج مطلوبی را به ارمغان بیاورند، اما به‌‌دلیل کمبود داده‌های زیربنای آن‌ مملو از احتمال خطا و اشتباه هستند.

مزایای هوش تجاری

این مفهوم مزایای تجاری مختلفی را در یک سازمان ایجاد می‌کند؛ برای مثال، Business Intelligence مدیران ارشد را قادر می‌سازد تا عملکرد کسب‌وکار را به‌صورت مستمر نظارت کنند تا بتوانند در زمان بروز مشکلات یا فرصت‌ها به‌سرعت عمل کنند. تجزیه‌‌وتحلیل داده‌های مشتری کمک می‌کند تا استراتژی‌‌های بازاریابی، فروش و خدمات مشتری اثرگذار باشد. زنجیره تأمین، تولید و توزیع را می‌توان قبل از ایجاد آسیب مالی شناسایی کرد. با این شیوه مدیران منابع انسانی بهتر می‌توانند بهره‌‌وری کارکنان، هزینه‌ها و سایر داده‌های نیروی کار را نظارت کنند. در ادامه برخی از مزایای این مفهوم را نام می‌‌بریم:

سرعت بخشیدن و بهبود تصمیم‌‌گیری
بهینه‌‌سازی فرآیندهای کسب‌‌وکار داخلی
افزایش بهره‌‌وری و بهره‌‌وری عملیاتی
شناسایی مشکلات کسب‌‌وکار
شناسایی روندهای تجاری و بازار در حال ظهور
توسعه استراتژی‌های تجاری قوی‌تر
افزایش فروش بالاتر و درآمدهای جدید
کسب برتری رقابتی نسبت به شرکت‌های رقیب

علاوه‌‌بر موارد فوق، این مفهوم برای ردیابی وضعیت پروژه‌های تجاری و جمع‌‌آوری اطلاعات رقبا را برای مدیران پروژه آسان‌تر می‌کند. علاوه‌‌براین، تیم‌های این بخش مدیریت داده و فناوری اطلاعات نیز از این رویکرد بهره می‌برند و از آن برای تجزیه‌‌وتحلیل جنبه‌های مختلف فناوری و عملیات تحلیلی استفاده می‌کنند.

انواع ابزارها و کاربردهای هوش تجاری

این مفهوم مجموعه وسیعی از برنامه‌های کاربردی تجزیه‌‌وتحلیل داده را ترکیب می‌کند که برای برآوردن نیازهای اطلاعاتی مختلف طراحی شده‌اند. اغلب این برنامه‌‌ها توسط نرم‌‌افزار سلف‌‌سرویس و پلتفرم‌های سنتی هوشمندی تجاری پشتیبانی می‌شوند. در ادامه به فهرستی از فناوری‌های این مفهوم که در اختیار سازمان‌ها قرار دارند، می‌‌پردازیم:

تحلیل موقت

تحلیل موقت که به‌‌عنوان پرس‌‌وجوی موقت نیز شناخته می‌شود، یکی از عناصر اساسی برنامه‌های مدرن این هوش و ویژگی‌های کلیدی ابزارهای سلف‌سرویس آن است. این امر شامل فرآیند نوشتن و اجرای پرس‌‌وجوها برای تجزیه‌‌وتحلیل مسائل خاص تجاری است. تحلیل‌‌های موقت معمولاً در طول فرایند شرکت‌‌ها بررسی می‌‌شوند. اکثر این تحلیل‌‌ها به‌‌طور منظم اجرا می‌شوند و نتایج تجزیه‌‌وتحلیل در داشبوردها و گزارش‌ها گنجانده می‌شود.

پردازش تحلیلی آنلاین(OLAP)

ابزارهای OLAPبه‌‌عنوان یکی از فناوری‌های اولیه این بازاریابی کاربران را قادر می‌سازد تا داده‌ها را در ابعاد چندگانه تجزیه‌‌وتحلیل کنند. این مزیت برای تحلیل‌‌ها و محاسبات پیچیده مناسب است. در گذشته، داده‌ها باید از یک انبار داده استخراج‌شده و در مکعب‌های چندبعدی OLAP ذخیره می‌شد، اما به‌طور فزاینده‌ای امکان اجرای مستقیم تحلیل‌های OLAP بر روی پایگاه‌های داده ستونی وجود دارد.

موبایل

هوش تجاری موبایل، اپلیکیشن‌‌ها و داشبوردهای این مفهوم را در گوشی‌های هوشمند و تبلت‌‌ها در دسترس قرار می‌دهد. این نوع ابزارهای موبایل اغلب برای مشاهده داده‌ها برای تجزیه‌‌وتحلیل آن‌ها استفاده می‌شوند. این پلتفرم‌‌ها معمولاً با تأکید بر سهولت استفاده طراحی می‌شوند؛ برای مثال، داشبوردهای تلفن همراه ممکن است تنها دو یا سه تصویرسازی داده و KPI را نمایش دهند تا بتوان آن‌‌ها را به‌‌راحتی بر روی صفحه‌نمایش دستگاه مشاهده نمود.

سیستم‌‌های بی‌‌درنگ(RealTime)

در برنامه‌های بی‌درنگ این مفهوم، داده‌ها هنگام ایجاد، جمع‌آوری و پردازش تجزیه‌‌وتحلیل می‌شوند. این امور به کاربران بینشی جامع از عملیات تجاری، رفتار مشتری، بازارهای مالی و سایر حوزه‌های مورد‌‌علاقه آنان را ارائه می‌‌دهند. سیستم‌‌های بی‌‌درنگ تجزیه‌‌وتحلیل فرایند اغلب از جریان داده‌ها و پشتیبانی تصمیم تجزیه‌‌وتحلیل استفاده می‌کند.

هوش عملیاتی(OI)

هوش عملیاتی مدلی از تجزیه‌‌وتحلیل بلادرنگ است که اطلاعات را به مدیران و کارکنان خط مقدم در عملیات تجاری ارائه می‌دهد. برنامه‌های OI برای کمک به تصمیم‌گیری عملیاتی و امکان اقدام سریع‌تر در مورد مسائل طراحی شده‌اند. کمک به نمایندگان مرکز تماس برای حل مشکلات مشتریان و مدیران لجستیک برای کاهش تنگناهای توزیع نمونه‌‌هایی از این قبیل است.

نرم‌افزار به‌‌عنوان سرویس

ابزارهای SaaS هوش تجاری از سیستم‌های رایانش ابری میزبانی‌‌شده توسط فروشندگان استفاده می‌کنند تا قابلیت‌های تجزیه‌‌وتحلیل داده‌ها را در قالب یک سرویس به کاربران ارائه دهند که معمولاً بر اساس اشتراک قیمت‌گذاری می‌شوند. سازمان‌‌ها با ارائه‌‌دادن پشتیبانی چند ابری می‌توانند برنامه‌های این مفهوم را در پلتفرم‌های مختلف ابری برای برآورده کردن نیازهای کاربر و تسهیل فعالیت‌‌های فروشنده استقرار دهند.

متن باز یا open source (OSBI)

نرم‌‌افزار هوش تجاری اوپن سورس معمولاً شامل دو نسخه است:

نسخه جامع برای استفاده رایگان
نسخه تجاری مبتنی بر اشتراک با پشتیبانی فنی توسط فروشنده

علاوه‌‌براین، اعضای بخش BI می‌توانند به کد منبع برای توسعه دادن آن دسترسی داشته باشند. همچنین، برخی از فروشندگان ابزارهای اختصاصی این مفهوم و نسخه‌های رایگان را برای کاربران فردی ارائه می‌دهند.

تعبیه‌‌شده

ابزارهای هوش تجاری تعبیه‌‌شده عملکرد و تجسم داده‌ها را مستقیماً در برنامه‌های تجاری قرار می‌دهند. بازاریابان با این ابزارها می‌‌توانند داده‌ها را در برنامه‌هایی مورداستفاده برای انجام کار خود تجزیه‌‌وتحلیل کنند. اغلب ویژگی‌های تجزیه‌‌و‌‌تحلیل تعبیه‌شده در سطح گسترده و توسط فروشندگان دارای نرم‌افزارهای کاربردی استفاده می‌شوند، اما توسعه‌دهندگان نرم‌افزار شرکتی نیز می‌توانند آن‌ها را در برنامه‌های کاربردی خانگی نیز قرار دهند.

مبتنی بر همکاری

مدل مبتنی بر همکاری بیش از اینکه یک فناوری خاص باشد، نوعی فرآیند است. مدل مبتنی بر همکاری شامل ترکیبی از برنامه‌های کاربردی این مفهوم و ابزارهای همکاری است که کاربران مختلف را قادر می‌سازد تا بر روی تجزیه‌‌وتحلیل داده‌ها با یکدیگر فعالیت کنند و اطلاعات را به اشتراک بگذارند؛ برای مثال، کاربران می‌توانند داده‌ها و نتایج تجزیه‌‌وتحلیل را با نظرات، سؤالات و برجسته‌سازی از طریق استفاده از چت آنلاین نکته‌‌برداری کنند.

هوش مکان(LI)

هوش مکان یک رویکرد تخصصی از این مفهوم است که کاربران را قادر می‌سازد تا لوکیشن و داده‌های مکانی را با قابلیت تجسم داده‌های مبتنی بر نقشه تجزیه‌‌وتحلیل کنند. اطلاعات موقعیت مکانی بینش‌هایی را در مورد عناصر جغرافیایی داده‌ها و عملیات تجاری ارائه می‌دهد. این اطلاعات برای سایت‌‌های فروشگاه‌های خرده‌‌فروشی، بازاریابی مبتنی بر مکان و مدیریت تدارکات استفاده می‌‌شود.

امروزه با پیشرفت روزافزون کسب‌‌وکارها اهمیت هوش تجاری روز‌‌به‌‌روز پررنگ‌‌تر می‌‌شود. در طول این مسیر صاحبان شرکت‌‌هایی می‌‌توانند رشد و سودآوری خود را تضمین کنند که از غافله پیشرفت تکنولوژی عقب نمانند! هوشمندی کسب و کار یکی از شیوه‌‌های نوین است که بازاریابان با استفاده آن می‌‌توانند به واسطه تحلیل‌‌های منطقی و عاری از تمایلات و تجربیات کارکنان که اغلب متغیرهای نادرست بسیاری آن‌‌ها را تحت تأثیر خود قرار می‌‌دهند، رشد کسب‌‌وکار خود را تضمین کنند.

برای مطالعه مقاله های دیگر در زمینه‌های مختلف فناوری اطلاعات و ارتباطات اینجا کلیک کنید.